Раҳматулло Ҳасанов, писари дигари муқими Олмони ин хонавода гуфт, ҳамроҳ бо падари 85-солааш Сафармад Ҳасанов ҳашт бародару хоҳараш як шабонарӯз дар боздошт буданд. Ба қавли ин ҳамсӯҳбати Радиои Озодӣ, хонаводаи Ҳасановҳоро ба шарти “накушодани қабри Суҳроб Ҳасанов” озод кардаанд. Мақомот дар Тоҷикистон хабаре дар бораи ин боздошт дар ноҳияи Шамсиддини Шоҳин нашр накардаанд.

Вале 3 феврал дар изҳороте Раёсати иҷрои ҷазои вазорати адлияи Тоҷикистон гуфт, гурӯҳе аз зиндониён дар маҳбаси Ваҳдат бо қасди фирор ба маъмурони зиндон ҳамла кардаанд ва се тан аз онҳо кушта шудаанд. Манобеи дигар шумори маҳбусони кушташударо то 7 нафар хабар доданд ва Сӯҳроб Ҳасанов яке аз онҳо мебошад.

Раҳматулло Ҳасанов дар як мусоҳибааш бо Радиои Озодӣ баъди ин ҳодиса гуфт, ба падар ва дигар аъзои хонавода иҷоза надоданд ҷасади Сӯҳроб Ҳасановро бубинад ва худашон онро ба хок супурданд. Рӯзи 7 феврал Раҳматулло гуфт, аз сардори шӯъбаи корҳои дохилии ҷамоати Саричашмаи ноҳияи Шамсиддини Шоҳин дар як тамоси телефонӣ хостааст, сабаби боздошти падар ва дигар наздиконашро шарҳ диҳад, ӯ гуфтааст, “Чаро дар бораи марги бародарат дар маҳбас ба расонаҳо хабар додӣ?”.

Санҷидани дурустии ҷузъиёти ин ҳодиса феълан имкон надорад, вале дар гузашта, дар чандин ҳолат фаъолони сиёсӣ дар хориҷ аз Тоҷикистон аз боздоштҳои хусаронаву фишор ба наздиконашон бо ҳадафи пешгирӣ аз нашри хабарҳо дар бораи вазъи азизонашон дар Тоҷикистон хабар додаанд.

Дар наздикии як гузаргоҳи сарҳадӣ дар вилояти Суғд пинҳонгоҳи маводи мухаддирро ёфтаанд. Мақомот гуфтанд, аз ин махфигоҳ дар марзи Узбекистон сад кило маводи нашъадор гирифта шуд.

“Шаҳрвандонеро, ки ба ин кор даст зада буданд, дарёфт карда натавонистанд. Мумкин онҳо пайхас карданд, ки аз қафояшон корбарӣ рафта истодааст ё ҳолатҳои дигар,” – гуфт Бахтиёр Тоиров, корманди Идораи мубориза бо маводи мухаддир дар Зарафшон.

Амалиёт дар гузаргоҳи Саразми Панҷакент бо Ҷартеппаи Самарқанд гузаштааст. Масъулон тафсилот надоданд, ки сад кило маводи мухаддир то гузаргоҳи сарҳадӣ чӣ гуна роҳ ёфт.

Соле пеш Идораи гумруки Узбекистон аз дохили нақлиёте, ки аз Тоҷикистон мерафтанд, маводи мухаддир ёфт ва ин масъала боис ба саргардонии садҳо мусофир аз ду ҷониб гашт. Корбарони шабакаҳои иҷтимоӣ мақомоти интизомии Тоҷикистонро накӯҳиш карда, хоҳони назорати сахт бар қочоқи маводи нашъаовар шуданд, то равуоро бо Узбекистон душвор нагардонад.

Масъулони Идораи мубориза бо қочоқи маводи мухаддир дар Суғд гуфтанд, аз аввали имсол ягон мавриди қочоқи маводи мухаддир ба Узбекистон ва Қирғизистон сабт нашудааст. Санҷишу таъйиди иттилоъ аз манобеи дигар имконпазир нест. Вилояти Суғд бо Қирғизистон ду гузаргоҳи марзӣ дорад.

Олимҷон Тоирзода, иҷрокунандаи сардори Раёсати мубориза бо қочоқи маводи нашъаовар дар Суғд, гуфт: “Ба наздикӣ камтар афюн мусодира кардем. Ҳамкорони мо дар Душанбе онро ошкор карданд. Мақсад дошанд, онро ба Қирғизистон интиқол диҳанд”.

Тоҷикистон, ки бо Афғонистон марзи бештар аз 1300-километрӣ дорад, яке аз роҳҳои қочоқи маводи мухаддири афғонӣ ба хориҷ аз Осиёи Марказӣ ба ҳисоб меравад.

Солона дар кишвар садҳо кило афюну тарёку ҳашиш ва ҳероину шиша ё навъи синтетикии маводи мухаддир кашфу мусодира мешавад ва даҳҳо нафар ҳам барои қочоқи ин мавод паси панҷара мераванд.

Идораи мубориза бо фасод дар Тоҷикистон парвандаи ҷиноии як афсари милиса ва ҳамкорони ӯро ба додгоҳ фиристодааст, ки ба ришвахорӣ ва суистифода аз мансаб гумонбар мешаванд.

Оҷонси мубориза бо коррупсия рӯзи 14-уми август дар баёнияе расмӣ гуфт, ки Ҷалолиддин Нурматов ҳангоми кор дар Шуъбаи умури дохилии ноҳияи Мастчоҳ бо чанде аз ҳамкорони дигараш ба ҷойи ҳал кардани муроҷиати корафтодагон аз онҳо пул гирифта, ё парванда боз намекарданд ё онро ноодилона тафтиш мекардаанд.

Дар баёнияи Оҷонси мубориза бо фасод омадааст, Ҷалолиддин Нурматов бо муфаттишони дигар “бо суистифода аз ваколатҳои мансабӣ 137 000 сомониро гирифта ба манфиати шахсиашон сарф намуданд."

Ба қавли оҷонсӣ, ин ҷиноятҳо дар моҳи марти имсол ва пас аз он сурат гирифтаанд. Назари муттаҳамон ба ҷиноят маълум нест ва оҷонсӣ ҳам нагуфтааст, ки оё онҳо иттиҳомотро пазируфтаанд ё не.

Саидакбари Бахшулло, омӯзгоре аз ноҳияи Рӯдакӣ, ки барои бадрафторӣ бо шогирдаш ҷарима шуд, мегӯяд, ҳодиса на он тавре аст, ки волидони хонанда гуфтаанд.

Рӯзи 13-уми август Ҳукмиддин Наҷмиддинов, сокини деҳаи Нискон ва падари навраси ҷабрдида, ба Радиои Озодӣ гуфт, муаллим писарашро баъди ҷанҷоли ӯ бо як ҳамсинфаш сарзаниш ва ба қавли вай нафасгир кардааст.

Ин ҳодиса 17-уми май дар мактаби рақами 47 дар ҷамоати Роҳатии ноҳияи Рӯдакӣ рух додааст. Додгоҳи ноҳияи Рӯдакӣ омӯзгори ҷавонро бо гуноҳи иҷро накардани уҳдадорӣ барои таълиму тарбияи як шогирдаш 1500 сомонӣ ҷарима баст.

Саидакбари Бахшулло 14-уми август ба Радиои Озодӣ муроҷиат карда, гуфт, ӯ на аз гулӯи хонанда, балки аз ду бари рӯяш дошт. Ба нақли омӯзгор, ин навраси 13-сола аввал ба духтарони ҳамсабақаш ҳамла карда, онҳоро дашном додааст.

Омӯзгор мегӯяд, ӯ барои ором кардани хонандаҳои синфи дигар рафта буд ва вақте баргашт, дид, ки писар бо духтарон ҷанҷол кардааст. Ӯ навори лаҳзаи ҷанҷоли ин наврас бо духтаронро ба Радиои Озодӣ пешниҳод кард.

Дар видеое, ки волидайни хонанда ба Радиои Озодӣ дода буданд, ин лаҳза набуд. Саидакбари Бахшулло ҳамчунин гуфт, ӯ дар додгоҳ фақат ин гуноҳро эътироф кард, ки синфро беназорат гузоштааст.

Эътилофи зидди шиканҷа дар Тоҷикистон гузориш додааст, ки дар шаш моҳи аввали имсол аз эҳтимоли шиканҷа ва бадрафторӣ дар мақомоти қудратӣ 7 шикоят сабт кардааст.

Ба гузориши Эътилоф, ба мисли солҳои гузашта аксари шикоятҳо аз шиканҷа ба сохторҳои Вазорати корҳои дохилӣ рост меояд.

Аммо Эътилофи зидди шиканҷа, ки чанд созмони вобаста ба ҳимояи ҳуқуқи инсонро фаро мегирад, мисли солҳои пеш дар бораи шикоятҳо аз шиканҷа тафсилот надодааст. Танҳо гуфта шудааст, ки дар ним сол ба 27 қурбонии шиканҷа ва наздикони онҳо кумак расонд.

Мақомот ҳанӯз ба ин гузориш вокуниш накардаанд, аммо дар гузашта гуфтаанд, ки на ҳамаи шикоятҳо аз шиканҷа дар Тоҷикистон исбот мешаванд.

Тоҷикистон ба сабаби бадрафторӣ ва шиканҷаи гумонбарон дар боздоштгоҳҳо ҳамеша танқид мешавад.

Созмони Милал дар гузашта гуфтааст, дар Тоҷикистон маъмурони интизомӣ барои гирифтани эътирофи гуноҳ, боздоштшудагонро шиканҷа мекунанд ва додгоҳҳо низ ин эътирофро ба инобат мегиранд, ки мухолиф ба қонунҳои худи кишвар ва аҳдномаҳои байнулмилалист.

Мақомоти Тоҷикистон онро "худиқрорӣ" меноманд, ҳарчанд марги мармузи баъзе аз боздоштшудаҳо гуфтаҳои мақомотро зери суол мебарад.

Ҳукумати Тоҷикистон дастур додааст, ки сар аз моҳи октябри имсол, духтарони аз синни 10 то 14 сола дар кишвар бар зидди вируси папилломаи одам эм карда шаванд.

Дар қарори ҳукумат, ки Радиои Озодӣ 14 август шинос шуд омадааст, як комиссияи ҷумҳуриявӣ зери роҳбарии муовини нахуствазир “иммунизатсионии оммавӣ бар зидди вируси папилломаи одам”-ро назорат мекунанд.

Тибқи ин дастур, эм кардани духтарони 10-14 сола бар зидди бемории папилломаи одам фақат як моҳ идома мекунад, аммо эм кардани духтарони 10-сола минбаъд ба таври доимӣ бояд анҷом шавад.

Вазорати маориф вазифадор шудааст, ки барои эм кардани духтарон бар зидди бемории папилломаи одам, дар мактабҳо утоқи алоҳида ҷудо кунад.

Ба гуфтаи пизишкон, папилломаи одам бемории вирусӣ мебошад, ки сабаби пайдо шудани захм дар пӯст, узвҳои таносул ва гарданаки бачадон мешавад.

Пизишкон тавсия медиҳанд, ки барои табобати пурра ин беморӣ, шахс бояд ҳатман ба мутахассис муроҷиат кунад.

Идораи “Роскомнадзор” тасдиқ кардааст, ки занг задан аз тариқи паёмрасонҳои "Вотсап" ва "Телеграм" дар Русия маҳдуд шудааст.

Ин ниҳод дар хабарномае навиштааст, “маҳдудият дар занг задан” аз тариқи паёмрасонҳои хориҷӣ, бо ҳадафи “мубориза бо ҷинояткорӣ” ҷорӣ шудааст. Шикоятҳо аз мушкил шудани тамос аз тариқи паёмрасонҳо дар Русия аз оғози моҳи август зиёд шуд.

Пойгоҳи “Осторожно, медиа” рӯзи сешанбеи 12 август хабар дод, ки тасмими бастани зангҳо аз тариқи паёмрасонҳо сиёсӣ буда, ин қарор “дар сатҳи боло” қабул шудааст.

Ба гуфтаи манбаъ, намояндагони ширкатҳои мухобиротии Русия низ шояд дар ин тасмим даст дошта бошанд, чун онҳо нигарони кам шудани даромад аз зангҳои телефонӣ ҳастанд.

Сомонаи “Вёрстка” навиштааст, паёмрасони "Вотсап" дар Русия наздики 100 миллион ва Телеграм бошад 90 миллион корбар доранд.

Ба гузориши “Вёрстка”, мақомоти Русия мавзӯи пурра бастани "Вотсап" ва "Телеграм"-ро низ баррасӣ доранд, то бозор барои паёмрасони давлатии "Max" боз шавад.

Денис Кусков, мудири кули "Телеграм" ба нашрияи “Ведомост” гуфтааст, баъди маҳдудияти ҷорикардаи “Роскомнадзор”, аллакай зангҳо аз тариқи ширкатҳои мобилии Русия 10-20 дарсад зиёд шудааст.

Мақомоти Русия мегӯянд, ба ҷуз зангҳо, дар кори "Вотсап" ва "Телеграм" дигар маҳдудият ҷорӣ накардаанд.

Додгоҳи ноҳияи Рӯдакӣ омӯзгори ҷавони яке аз мактабҳои ноҳияро бо гуноҳи иҷро накардани уҳдадорӣ барои таълиму тарбияи як шогирдаш 1500 сомонӣ ҷарима бастааст.

Саидакбари Бахшулло, омӯзгори фанни риёзии мактаби рақами 47 дар ҷамоати Роҳатӣ ба он гунаҳкор дониста шудааст, ки ҳангоми дарс ба яке аз шогирдони 13-солааш бадрафторӣ кардааст.

Ҳукмиддин Наҷмиддинов, сокини деҳаи Нискон ва падари навраси ҷабрдида, рӯзи 13-уми август ба Радиои Озодӣ гуфт, ки ҳодиса рӯзи 17-уми май рух додааст ва муаллим писарашро баъди ҷанҷоли ӯ бо як ҳамсинфаш сарзаниш ва ба қавли вай нафасгир кардааст.

Дар видеои саҳнаи ҳодиса дар дохили синф дида мешавад, ки муаллим аз ҳарду бари рӯи муҳассил гирифта, такон медиҳад ва мегӯяд, ки чӣ гуна бояд паси мизи дарсӣ дуруст нишинад. Баъд аз ҳодиса наврасро ҳам дидан мумкин аст, ки рӯи замин нишаста, қафаси синаашро медорад ва зуд-зуд нафас мегирад.

Додситонии ноҳияи Рӯдакӣ дар номаи расмӣ ба Ҳукмиддин Наҷмиддинов гуфтааст, ки дар ҳаракатҳои омӯзгор Саидакбари Бахшулло “аломатҳои ҳуқуқвайронкунии маъмурӣ” ҷой дорад.

Дар ҳукми Додгоҳи ноҳияи Рӯдакӣ омадааст, бо назардошти он ки Саидакбари Бахшулло “ба гуноҳаш иқрор кард ва аз рафтораш пушаймон шудааст” ва ду тифли хурдсол дорад, ӯро 1500 сомонӣ ҷарима бастанд.

Назари худи омӯзгори тоҷик ба ҳукм маълум нест, вале падари наврас гуфт, ки Саидакбари Бахшулло айни суханонро зимни муҳокима такрор кардааст.

Дар Тоҷикистон бар асоси қонун зӯроварӣ ба муҳассилон ва кӯдакон манъ аст, аммо дар гузашта чанд муаллимро бо гуноҳи бадрафторӣ бо шогирдонашон ҷазо додаанд. Айни замон муаллимони тоҷик аз каҷрафтории шогирдон ва беэътиноии онҳо ба дарс ва бепарвоии волидон нисбат ба таълиму таҳсили фарзандонашон шикоят мекунанд.

Гурӯҳе аз вакилони мардумии Русия тарҳи қонунеро ба Думаи давлатӣ пешниҳод кардаанд, ки таҳсили ройгон ва ё бепулро барои фарзандони муҳоҷирон манъ мекунад.

Дар ин санад омадааст, ки хориҷиён, ки аксаран муҳоҷирони корӣ аз Осиёи Марказӣ ҳастанд, бояд барои таҳсили бачаҳояшон дар мактабҳои Русия пул пардозанд.

Нашрияи русии “Коммерсант” рӯзи 12-уми август навишт, муаллифони тарҳи нави қонун “Дар бораи маориф” чаҳор вакил аз ҳизбҳои гуногуни Русия, аз ҷумла аз Ҳизби коммунист ҳастанд.

Муаллифони тарҳ навиштаанд, ки дар мактабҳои Русия зиёда аз 180 ҳазор аз фарзандони муҳоҷирон мехонанд ва “дар ёд гирифтани забони русӣ ва барномаҳои таълимӣ мушкилӣ мекашанд, аз ин рӯ ба дарсҳои инфиродӣ эҳтиёҷ доранд”.

Вакилони рус ҳамчунин гуфтаанд, ки ба сабаби афзоиши теъдоди фарзандони муҳоҷирон дар мактабҳо ҷой намерасад ва муаллимон зери фишори афзоянда қарор доранд.”

Дар вазорати маорифи Русия ин гуна пешниҳодро танқид карда, гуфтаанд, ки аз ҳаққи таҳсили ройгон маҳрум кардани фарзандони хориҷиён дар Русия мухолиф ба Конститутсия ва ё Қонуни асосӣ аст.

Моҳи июни имсол вакилони Думаи давлатӣ қонунеро қабул карданд, ки бар асоси он мактабҳо ӯҳдадор шуданд, ки иттилоот дар бораи бачаҳои муҳоҷирону волидони онҳоро ба Вазорати корҳои дохилӣ бидиҳанд.

Баъд аз ҳамлаи маргбор ба толори консертии “Крокус” дар канори Маскав дар соли 2024, ки мақомоти интизомии Русия аксаран шаҳрвандони Тоҷикистонро ба тарҳрезиву анҷоми он гумонбар медонанд, президент Владимир Путин хост, сиёсати муҳоҷиратро бознигарӣ кунанд. Аз он замон то кунун Думаи давлатӣ бештар аз сӣ қарору қонуне қабул кардааст, ки кору зиндагӣ дар Русияро барои муҳоҷирони корӣ маҳдуд ва ё душвор месозад.

Ангуштнигорӣ ва супурдани геном дар марз, сода кардани ихроҷи муҳоҷирон, сахттар кардани имтиҳони забони русӣ, назорати ҳаракати онҳо ба воситаи телефон, маҳдудияти баъзе касбу пешаҳо ва қабули фарзандони муҳоҷирон ба мактабҳои Русия аз ҷумлаи онҳост.

Маъмурони ФСБ ё Хадамоти федеролии амнияти Русия дар бештар аз се соли охир дар амалиёти боздошти гумонбарон дастикам 65 касро куштаанд. Оморро нашрияи "Важние истории" ҳисоб кардааст.

Ба иттилои манбаъ, 44 кушташуда шаҳрванди Русия ва 9 нафар зодагони кишварҳои Осиёи Марказӣ ҳастанд.

Хадамоти федеролии амниятии Русия аксари онҳоро ба омодагӣ ба ҳамла бо дастури хадамоти вижаи Украина ва ҳамкорӣ бо гурӯҳи террористии "Давлати исломӣ" айбдор кардааст. Украина чунин иддаоро намепазирад.

Ҳадди ақал ду нафаре, ки моҳи марти соли 2024 дар вилояти Калуга кушта шуданд, шаҳрвандони Қазоқистон будаанд. ФСБ гуфтааст, онҳо гуё бо дастури шохаи "Хуросон"-и ДОИШ ният доштанд, дар каниса ё ибодатгоҳи яҳудиён дар Маскав таркиш анҷом диҳанд.

Маъмурони амниятии Русия дар моҳи феврали соли 2025 дар шаҳри Псков низ се шаҳрванди Тоҷикистонро куштанд. Ба иттилои ФСБ, онҳо мехостанд бо дастури як фиристодаи хориҷӣ бинои истгоҳи роҳи оҳани Псковро тарконанд.

Баъзе аз муҳоҷирони тоҷик дар Псков ва наздикони кушташудагон дар суҳбат бо хабарнигорони "Мигрант Медиа" ва Радиои Озодӣ хабари мақомоти Русияро зери шубҳа бурданд.

ИНЧУНИН, БИХОНЕД:

Се муҳоҷири тоҷик дар амалиёти ФСБ кушта шудаанд. Онҳо кӣ буданд?   

Шаҳрдори Санкт-Петербург, дуввумин шаҳри калонтарин дар Русия кор кардани муҳоҷирон дар бахши хидматрасонии курйериро то охири имсол манъ кардааст.

Бар асоси қарори волии Санкт-Петербург, расондани ғизо ва тамоми намуди молу коло барои муҳоҷирон манъ аст. Ба соҳибони ширкату корхонаҳо дар ин шаҳр дастур шудааст, ки то се моҳи оянда ин қарорро иҷро кунанд.

Мақомоти Санкт Петербург ҳадаф аз қабули ин қарорро "мубориза бо кори пиҳонӣ, беҳтар кардани хадамот дар бахши колорасонӣ ва таъсиси ҷойҳои нави корӣ барои шаҳрвандони Русия, пеш аз ҳама ҷавонон ва донишҷӯён", гуфтаанд.

Расондани молу коло ё курйер як кори даромаднок барои муҳоҷирон гуфта мешуд. Ба гуфтаи ширкатҳои хидматрасонии курйерӣ, Санкт-Петербург ба шаҳре табдил меёфт, ки курйерҳои он дар Русия назар ба ҳамкоронашон дар дигар шаҳрҳо "пули аз ҳама бештар мегирифтанд".

Пеш аз ин дар моҳи июли имсол шаҳрдори Санкт Петербург муҳоҷирони корирро аз ҳаққи таксиронӣ дар шаҳр то охири имсол маҳрум карда буд.

Мақомоти Русия дар солҳои ахир маҳдудиятҳо барои муҳоҷирони кориро бештар карда, кор кардани шаҳрвандони хориҷиро дар чандин соҳаҳо манъ кардаанд.

Ба гузориши нави Созмони Байналмилалии Муҳоҷират, аз рӯзи 17 июл то 10 август қариб ҳазор афғонистонӣ аз Тоҷикистон ихроҷ шудаанд.

Ин созмон вуруду хуруҷи шаҳрвандон аз Тоҷикистон ба Афғонистон ва баръаксро аз тариқи гузаргоҳи Панҷи Поён -- Бандари Шерхон, ҳисоб мекунад.

Тибқи омори нави Созмони Байналмилалии Муҳоҷират, аз 17-уми июл то 10-уми август 1647 кас аз тариқи гузаргоҳи Панҷи Поён -- Бандари Шерхон аз Тоҷикистон ба Афғонистон баргаштаанд.

Аз инҳо 976 кас аз Тоҷикистон ихроҷ шуда, боқимонда онҳое будаанд, ки бо мақсади дидани хонаводаашон ба Афғонистон баргаштаанд.

Омори Созмони Байналмилалии муҳоҷират нишон медиҳад, ки бо вуҷуди ихроҷи муҳоҷирони афғонистонӣ, вуруди шаҳрвандон аз Афғонистон ба Тоҷикистон идома дорад.

Дар 25 рӯзи ахир 687 нафар аз тариқи гузаргоҳи Бандари Шерхон аз Афғонистон ба Тоҷикистон омадаанд. Манбаъ мегӯяд, беш аз нисфи ин афрод барои ҷустуҷӯи кор ба Тоҷикистон омадаанд. Боқимонда барои сафар ба кишвари дигар ё хабаргирии хешовандонашон ба Тоҷикистон сафар кардаанд.

Рақамҳои пешниҳодкардаи Созмони Байналмилалии Муҳоҷират бозгӯи он аст, ки мавҷи асосии ихроҷи муҳоҷирони афғонистон аз Тоҷикистон ба рӯзҳои 17-21-уми июл рост меояд.

Раванди ихроҷи муҳоҷирони афғон аз Тоҷикистон пас аз он шиддат гирифт, ки ба гуфтаи шуморе аз муҳоҷирон, нерӯҳои амниятии тоҷик ба таври шифоҳӣ ба онҳо 15 рӯз мӯҳлат дода буданд, то хоки Тоҷикистонро тарк кунанд. Ин мӯҳлат 21 июл ба поён расид.

Пеш аз ин шуморе аз муҳоҷироне, ки аз Тоҷикистон ба Афғонистон бозгаштанд, ба Радиои Озодӣ гуфта буданд, ки бо вуҷуди доштани санадҳои қонунӣ, боздошт ва ихроҷ шудаанд.

Мақомоти тоҷик дар моҳи июл ба таври расмӣ ихроҷи муҳоҷирони афғонро аз Тоҷикистон тасдиқ карда, сабабҳои онро шарҳ дода буданд.

Маркази матбуоти Нерӯҳои марзбонии Кумитаи давлатии амнияти миллии Тоҷикистон рӯзи 19 июл бо нашри як изҳорот гуфт, муҳоҷирати шаҳрвандони хориҷӣ ба Тоҷикистон афзоиш ёфтааст ва бархе аз онҳо "ғайриқонунӣ" вориди кишвар шудааанд ва шуморе аз онҳо "низоми муқарраргаштаи будубошро дағалона вайрон мекунанд".

Ба гуфтаи манбаъ, санҷишҳо маълум кардаанд, ки "ин афрод дар ташвиқу тарғиби ақидаҳои ҳаракатҳои экстремистӣ, пешниҳоди маълумот ва ҳуҷҷатҳои қалбакӣ барои соҳиб шудан ба мақоми гурезагӣ, вайрон кардани талаботи низоми муҳоҷират, доштани шаҳрвандии кишвари севум, истифода кардани қаламрави Тоҷикистон ҳамчун кишвари транзитӣ ва муомилаи ғайриқонунини маводи мухаддир", даст доштаанд.

Аммо Нерӯҳои марзбонӣ ҳеч далел ё омореро дар ин бора зикр накарданд. Мақомоти тоҷик гуфтанд, ки берун кардани шумори муайяни шаҳрвандони Афғонистон аз қаламрави Тоҷикистон, дар ҳамин чорчӯба сурат мегирад.

Бар асоси омори ниҳодҳои кор бо муҳоҷирон, ҳудуди 13 ҳазор паноҳҷӯи афғон дар Тоҷикистон сабт шудаанд, ки бештарашон дар интизори интиқол ба кишварҳои севум ҳастанд.

Бостоншиносони тоҷик дар шаҳри Истаравшан як фозилоб ё низоми обпартоиро ёфтаанд, ки ба бовари онҳо бозмонда аз қарни ҳафтуми милодист. Дар ин бора яке аз ширкатдорони кандуков, меъмор Аминҷон Ҳомидов, хабар додааст.

Хабаргузории “Авесто” аз қавли ӯ навишт, фозилобро, ки ҳазору сесад сол умр дорад, соли 2023 ҳангоми кор бо профессор Раҳим Набиев дар Қалъаи Муғ кашф карданд. Вале дар зери он метавонад лояҳои фарҳангии аз ин ҳам қадимитар нуҳуфта бошад.

Илова бар фозилоб чанд кӯзаи марбут ба асрҳои севум, шашум ва давраҳои қабл аз он низ кашф шудааст.

Бостоншиносон гуфтаанд, як кӯзаи қарни шашум, ки аз бетон сохта ва бо гил пӯшонда шуда буд, мавриди таваҷҷуҳи вижа қарор гирифт. Ба бовари онҳо, ин ёфта сатҳи болои тафаккури муҳандисӣ ва сохтусозро дар қаламрави Тоҷикистони имрӯза тасдиқ мекунад.

Дар Тоҷикистон ҳар чанд вақт аз ёфтани ёдгориҳои таърихӣ ва нишонаҳои қадимӣ будани қаламрави кишвар хабар медиҳанд. То кунун 2500-солагии шаҳри Истаравшан, 2700-солагии шаҳри Кӯлоб, 3000-солагии Ҳисор ва 5500-солагии Саразм дар Панҷакент таҷлил шудааст.

Раҳбарони идораи нозир бар сатҳи таълиму дониш дар Тоҷикистон эътироф карданд, ки мушкилоти зиёд дар соҳа ба сифати таълим дар мактабҳо асари бад гузоштааст.

Раиси Оҷонси назорат дар соҳаи маориф дар як нишасти хабарӣ гуфт, ин натиҷаи арзёбии таҳсил дар бештар аз 470 мактабу коллеҷу муассисаҳои дигари таълимист.

Муҳаммадтоир Саидзода омори зиёди нигаронкунанда ҳам овард: “Сифати таҳсил ба ҳисоби миёна дар ҷумҳурӣ 34,5 дарсад аст. Дараҷаи азхудкунии барномаҳои таълимӣ 80 фоиз... Дар зинаи таҳсили ибтидоии касбӣ нисбатан пасттар аст - 21 дарсад, азхудкунӣ - 61 дарсад.”

Норасоии китобҳои дарсӣ, бе китоб омадани хонандагон ба мактаб, теъдоди аз меёър зиёди хонандагон дар аксар синфхонаҳо, риоя накардани меъёри баҳогузорӣ, бетаҷрибагиву дониши ками бархе аз омӯзгорон ва дарс гуфтани муаллимони ғайриихтисос аз мушкилиҳои дигари соҳа будааст.

Саидзода гуфт, “дар нимсолаи якуми 2025 дар асоси пурра ба талабот ҷавобгӯ набудан 29 мактаби миёна шартан аз аттестатсия гузаронда шуданд.”

Вазъи таълим ва сатҳи дониши хонандагону донишҷӯёни тоҷик дар гузашта борҳо боис ба нигаронӣ шудааст. Чаҳор сол пеш Эмомалӣ Раҳмон, раисҷумҳури Тоҷикистон, барномаҳои таълимиро танқид карда, гуфта буд, ки "барномаҳо куҳнаанд ва аксари омӯзгорон системаи нави корро бо донишомӯзон намедонанд ва ниёз ба ислоҳот ҳаст."

Тоҷикистон соли гузашта дар шохис ё индекси ҷаҳонии дониш дар миёни 133 кишвар дар ҷойгоҳи 111-ум қарор гирифт. Ин нишондоди поинтарин дар байни давлатҳои Осиёи Марказӣ гуфта мешавад.

Гузориши видеоӣ дар инҷост:

Embed ба дигарон фиристед

Эътирофи мақомот дар бораи сифати таълим дар Тоҷикистон

Embed ба дигарон фиристед

Нусхабардорӣ шуд

---

бар px баландӣ px

---

URL нусхабардорӣ шуд

Феълан кор намекунад

0:00 0:03:17 0:00

Додситонии низомии Русия як афсари баландпояи Росгвардия ё Горди давлатии Русия ва ҳампаймонҳояшро ба таҳияи сабти иқомати қалбакии муҳоҷирон муттаҳам кардааст.

Ба навиштаи нашрияи русии "Коммерсант", Владимир Скобелев – раиси ситоди яке аз воҳидҳои ҳарбии Росгвардия дар минтақаи Краснодар – ҳамроҳи чанд тани дигар дар 116 мавриди ришваситонӣ гумонбар дониста мешавад.

Додгоҳи низомии гарнизони Краснодар таҳқиқи парвандаи 11 нафар, аз ҷумла 7 саркардаи ин гурӯҳи созмонёфтаи ҷиноиро оғоз кардааст, ки ҳамагӣ афсару ходимони Росгвардия мебошанд.

Ба ақидаи муфаттишон, аксар муҳоҷирони бидуни сабти иқомат бар пояи эълонҳои ин гурӯҳ дар шабакаҳои иҷтимоӣ аз моҳи июли соли 2020-ум то моҳи марти соли 2022 бар ивази 20 ҳазор рубл “пора” соҳиби иҷозатномаи истиқомат дар як пойгоҳи низомии Росгвардия дар қаламрави Краснодар шудаанд.

Таҷдиди солонаи ин ҳуҷҷати қалбакӣ боз 20 ҳазор рубли дигар нарх доштааст.

Муфаттишон ба “Коммерсант” иттилоъ додаанд, ки беш аз 100 шахси порадиҳанда гуноҳашонро эътироф карда, бар ивази 20 ҳазор рубли ҷарима аз ҷавобгарӣ раҳо шудаанд.

Содир Ҷабборов, раисҷумҳури Қирғизистон, қонунеро имзо кард, ки бар асоси он дигар таҳияву нашр ва ҳифзи маводи порнографӣ ва тарғиби он ҷазо хоҳад дошт.

Ҳадаф аз қонун, ба гуфтаи дафтари матбуоти раёсати ҷумҳурӣ, муҳофизати арзишҳои ахлоқиву маънавии ҷомеаи Қирғизистон аст.

Бар асоси қонун, ки рӯзи 11-уми август имзо шуд, дар Қирғизистон агар касеро бо маводи порнографӣ боздошт кунанд, аз 115 то ба 320 доллар ҷарима мебанданд. Ҷаримаҳои бузургтар барои фурӯши аксу видео ё дигар маводи порнографӣ таъйин шудааст.

Аз ин пештар ва дар охири моҳи июл Содир Ҷабборов бо имзои як қонуни дигаре вебсайтҳои порнографиро дар Қирғизистон манъ кард ва провайдерҳои интернетӣ набояд бигузоранд, ки касе ба ингуна вебсайтҳо дастрасӣ дошта бошад.

Дар сурати пайдо кардани манобеи порнографӣ дар вебсайтҳо Вазорати фарҳанги Қирғизистон аз провайдерҳо ё ширкатҳои фароҳамкунандаи интернет талаб мекунад, ки дастрасии муштариёнро ба онҳо имконнопазир гардонанд.